Ubezpieczenie w OFE dobrowolne?

Pani minister, kiedy możemy spodziewać się dokończenia prac nad nowelizacją ustawy o emeryturach kapitałowych. Zapowiadała pani, że do końca marca projekt stanie na posiedzeniu rządu. Tymczasem jest już maj, a zakończenia prac nie widać. Dlaczego?

Prace nad ustawą przeciągają się, bo podczas konsultacji dostaliśmy do niej bardzo wiele uwag i musimy się do nich wszystkich ustosunkować. Myślę, że w maju nastąpi zakończenie prac nad założeniami do ustawy i projekt pojawi się na posiedzeniu Rady Ministrów.

Czy jakieś zmiany zostaną wprowadzone do projektu ustawy po tych konsultacjach?

Obecnie rozważamy zmianę założeń ustawy i wprowadzenie do niej zapisu, aby OFE były dobrowolne, a nie obowiązkowe. Takie rozwiązanie obowiązywało dla ubezpieczonych urodzonych w latach 1949 - 1968. Chcielibyśmy, żeby każdy miał wybór, czy chce, aby jego emerytura była waloryzowana za pomocą instrumentów rynku kapitałowego czy raczej powinna być waloryzowana w ZUS. Uważamy, że wolny obywatel w gospodarce wolnorynkowej powinien mieć możliwość dokonania świadomego wyboru: czy w ogóle chce brać udział w rynku kapitałowym, a następnie jak inwestować - kupować akcje? obligacje? na jak długo? A tymczasem połowa członków Otwartych Funduszy Emerytalnych w ogóle nie wie, że ich pieniądze na przyszłe emerytury znajdują się w portfelach zarządzanych przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne.

Jak to miałoby wyglądać w praktyce?

Osoby, które rozpoczynają pracę musiałyby zadeklarować chęć uczestnictwa w II filarze. Natomiast Ci, którzy już w nim są, musieliby zdecydować, czy chcą w nim pozostać. Jeżeli nie - ich składki pozostaną w ZUS.

Czy pani zdaniem wprowadzenie dobrowolności OFE spowoduje, że fundusze zaczną walczyć o lepsze wyniki czy raczej potrzebne są dodatkowe uregulowania?
Najlepszym rozwiązaniem zmuszającym podmioty do konkurowania jest wolny rynek. Dziesięć lat funkcjonowania OFE pod rządami ustawy nie wymusiło na OFE żadnej konkurencji. OFE nie ścigały się między sobą na niższe prowizje i opłaty czy lepsze stopy zwrotu. Koszty funkcjonowania OFE zawsze były w górnych dozwolonych prawem limitach ustalonych przez regulatora.

Obawiam się, że jeśli Polacy zaczną masowo uciekać z OFE do ZUS, to w przyszłości, kiedy trzeba będzie te emerytury wypłacać, nasz system emerytalny może się załamać.

Moim zdaniem będzie wręcz odwrotnie. Sytuacja finansowa Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podobnie jak budżetu państwa poprawi się. Zmniejszy się dług publiczny oraz koszty jego obsługi. Zmniejszając zaś koszty funkcjonowania systemu emerytalnego, podniesiemy wysokość emerytury.

Jakie jeszcze zmiany szykują się w założeniach do tego projektu?

Przyjmiemy uwagi ministra skarbu, czyli zwiększymy limity inwestycyjne, co pozwoli na wyższe inwestycje na giełdzie.
Poza tym planujemy także uchylenie obecnie obowiązujących przepisów o akwizycji. Zmniejszą się koszty funkcjonowania PTE i ograniczymy nieuczciwą konkurencję.

Premier Pawlak forsuje pomysł przekształcenia polskiego systemu emerytalnego na wzór kanadyjski. Co pani sądzi o tym pomyśle?

To dobre rozwiązanie. Zresztą zmiany zaproponowane przez ministerstwo pracy idą w podobnym kierunku. Między innymi proponujemy wypłatę środków z OFE pod warunkiem, że ubezpieczony uzyska emeryturę w wysokości 200 proc. najniższej emerytury. Dziś byłoby to ponad 1400 zł. Popieram rozwiązania kanadyjskie także z tego powodu, że koszt funkcjonowania systemu jest tańszy. Nie trzeba tworzyć dodatkowych kosztownych instytucji po to, żeby obracały naszymi pieniędzmi.

Możemy się wkrótce spodziewać jakichś nowych rozwiązań prorodzinnych?

Chcielibyśmy w tym roku podjąć próbę zwaloryzowania świadczeń rodzinnych. Sądzę, że gdyby prace nad nowelizacją emerytur kapitałowych zakończyły się wcześniej, to znaleźlibyśmy środki na politykę rodzinną państwa.