Architektoniczne perełki naszego regionu. Domy przysłupowe dostają nowe życie. Zobaczcie jakie są cudowne

Budynki mieszkalne zaczęto stawiać już w średniowieczu i są charakterystyczne dla terenu Górnych Łużyc. W Polsce ich największe skupisko znajduje się w Bogatyni. Więcej takich domów znajdziemy we wschodnich landach Niemiec i Czechach. W kraju wiele budynków zostało zniszczonych w wyniku działalności kopalni Turów (Wigancice Żytawskie, Strzegomice, Biedrzychowice, Rybarzowice) oraz powodzi, która zalała Bogatynię w 2010 roku.

O wartości domów przysłupowych zrobiło się pierwszy raz głośno, gdy Elżbieta Lech-Gotthardt zdecydowała się na translokację jednego z nich. Domu kołodzieja z Wigancic Żytawskich został rozebrany i przewieziony do Zgorzelca w 2005 roku. Demontaż trwał 3 dni, a stawiano go na nowo w 9 dni. Na potrzeby translokacji zinwentaryzowano 520 elementów konstrukcyjnych, które wykorzystano do jego budowy. W całym domu znajduję się 66 okien, a większość jest oryginalna. Dziś "Dom Kołodzieja" pełni funkcję dobrze prosperującej restauracji i hotelu, który jest chętnie odwiedzany przez gości z Polski i Niemiec.

W ślad za restauratorką poszli inni, którzy zdecydowali się na kupno domów i ich remont. Dzięki intensywnym działaniom stowarzyszenia udało się pozyskać również ministerialne pieniądze na odnowę zabytków, które dziś ciekawią i zachwycają. Każdego roku, od 18 lat, odbywa się Dzień Otwartych Domów Przysłupowych, czyli święto drewnianej architektury ludowej na trójstyku Polski, Czech i Niemiec, gdzie można podziwiać "przysłupy" zgłoszone przez właścicieli. Wydarzenie cieszy się niesłabnącą popularnością nie tylko wśród amatorów górnołużyckiej architektury, ale i u mieszkańców.

- Dzięki środkom pozyskanym z Dolnośląskiego Urzędu Ochrony Zabytków i Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu możliwym stał się remont domu przysłupowego przy ul. Kościuszki 114 w Bogatyni. To dobra okazja, by „podpatrzeć” jak się to robi i zacząć samemu zabiegać o środki. Trzeba wiedzieć, że stan techniczny tych domów jest w większości zły, a ciężar finansowy remontów przerasta budżet ich właścicieli. Największe zainteresowanie zakupem i odnową "przysłupów" odnotowujemy na Pogórzu Izerskim i w Karkonoszach. Niestety na terenie powiatu zgorzeleckiego domy przysłupowe są wciąż kojarzone z biedą lub niewygodą. Na Facebooku działa grupa "Domy Przysłupowe", która stała się bardzo pożyteczną platformą wymiany informacji. To bardzo budujące, bo pokazuje, że temat nie jest niszowy. Jesteśmy jedynym regionem w Polsce, który wyszedł poza wzornik, ponieważ mamy gotowe projekty budowlane - nowych domów i świetlic przysłupowych. Projekty te są za darmo przekazywane zainteresowanym inwestorom i realizowane w przestrzeni. - tłumaczy Elżbieta Lech-Gotthardt Wiceprezes Stowarzyszenia DOM KOŁODZIEJA.

Zobaczcie, jakimi perełkami architektury możemy się pochwalić!