Co można jeść w Środę Popielcową? Post ścisły jest obowiązkowy, ale nie dla wszystkich. Na czym polega i kto nie musi go przestrzegać?

Środa Popielcowa, inaczej Popielec w tym roku przypada w tym samym dniu, co święto zakochanych, czyli walentynki, a więc dokładnie 14 lutego 2024 r. Środa Popielcowa to święto ruchome, które rozpoczyna czterdziestodniowy okres Wielkiego Postu. Jest to czas zadumy i przygotowania do obchodów śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, czyli Wielkanocy.

Środa Popielcowa nie jest świętem nakazanym, więc w tym dniu katolicy nie są zobowiązani do uczestnictwa we mszy świętej. Mimo to kościoły w tym dniu zwykle są pełne. Najważniejszą częścią mszy jest obrzęd posypania głowy popiołem, który symbolizuje ulotność życia ludzkiego. W tym czasie ksiądz nad każdym wiernym wypowiada słowa z Księgi Rodzaju: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” (Rdz 3, 19), które przypominają, że życie na ziemi przemija, ale życie wieczne trwa i nie ma końca.

W Środę Popielcową obowiązuje post ścisły. Ten rodzaj postu katolicy są zobowiązani zachowywać tylko 2 razy w roku, właśnie w okresie Wielkiego Postu, a dokładnie w Środę Popielcową i Wielki Piątek.

W kościele rzymskokatolickim według Prawa Kanonicznego wyróżnia się:

• post jakościowy – obowiązujący we wszystkie piątki i polegający na powstrzymaniu się od jedzenia mięsa i wywarów z mięsa,
• post ilościowy – ograniczający liczbę dziennych posiłków do jednego do syta i dwóch lżejszych,
• post ścisły – który jest połączeniem obu powyższych i obowiązuje tylko w Środę Popielcową i w Wielki Piątek.

Post jakościowy określa więc to, co jemy, ilościowy to, ile jemy, a post ścisły jest ich połączeniem. Post jest formą umartwiania się, wyrzeczenia przyjemności, aby odpokutować za swoje grzechy. Wielki Post to czas modlitwy, zadumy i nawrócenia, czyli przemiany swojego życia na lepsze. W tym ważnym okresie przez 40 dni wierni przygotowują się duchowo do uczestnictwa w Misterium Paschalnym Chrystusa, czyli tajemnicy śmierci i zmartwychwstania do nowego życia.

Środa Popielcowa to pierwszy dzień czterdziestodniowego okresu pokuty i błagania o oczyszczenie z grzechów. W tym dniu obowiązuje post ścisły, a więc należy zjeść jeden posiłek do syta, zwykle obiad i dwa skromniejsze, czyli śniadanie i kolację.

Nie można jeść mięsa, co więc można jeść w Środę Popielcową? Dopuszczone jest jedzenie ryb, owoców morza, nabiału, jaj, zbóż, kasz, pieczywa, grzybów, warzyw i owoców. Można także pić napoje takie jak kawa, herbata, sok. Niektóre osoby kultywują dawną tradycję poszczenia „o chlebie i wodzie” lub rezygnują z jedzenia produktów odzwierzęcych takich jak jajka czy mleko oraz słodycze. Post jest bowiem czasem wyrzeczenia się przyjemności i pokuty za grzechy.

Post ścisły nie obowiązuje jednak każdego, ponieważ przestrzegać go muszą dorośli pomiędzy 18. a 60. rokiem życia. Natomiast wykluczone z tego obowiązku są osoby chore i dzieci do 14. roku życia, a młodzież od 14. roku życia powinna zachować wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych.