Bagno zwyczajne, bukszpan, jałowiec pospolity, sosna wejmutka zwana sosną turecką, mirt, leszczyna, dereń świdwa, dereń biały, trzcina pospolita, brzoza, wierzba babilońska zwana złotą wierzbą, forsycja, kruszyna pospolita, kłokoczka południowa, borówka brusznica - to rośliny, z których składają się palmy wielkanocne. Różne w różnych regionach są zestawy.
- W Małopolsce zachodniej, w Kamieniu koło Alwerni mamy palmę (nazywaną bagnięciem) bardzo podobną do bieruńskiej, całą zieloną, w której znajduje się nieznany na Śląsku szakłak - powiedział dr inż. Łukasz Piechnik z Instytutu Botaniki im. Władysława Szafera Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Zaskoczony był natomiast dodawaniem jemioły do palm w Ćwiklicach.
- Jemioła jest symbolem miłości. Także miłości Matki Bożej do swojego syna. U nas mówiło się, że jej łzy na widok męki Jezusa zamieniały się w perły. Symbolem tych pereł są owoce jemioły - mówił Jan Piórko z Ćwiklic.
- A w Pawłowicach jest tradycja używania gałązek agrestu - dodała Agnieszka Szymula, dyrektor Muzeum Miejskiego w Bieruniu.
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że palma jest wyrazem istoty Świąt Wielkanocnych, czyli nowego życia. Stąd ważne w niej jest miejsce gałązek ze świeżo wypuszczonymi listkami, ale też roślin zimozielonych. Ale są też rośliny nawiązujące do męki Chrystusa - jak wspomniany szakłak, agrest, jałowiec czy inne gałązki kłujące. Symbolika poszczególnych roślin jest niezwykle bogata.
Symbolika roślin w palmie ćwiklickiej. Takie znaczenie podaje Jan Piórko:
- sosna turecka u nas jest symbolem drzewa krzyża;
- tuja symbolizuje u nas drzewo oliwne w nawiązaniu do Ogrodu Oliwnego w Jerozolimie, w którym Jezus przebywał na czuwaniu modlitewnym razem z apostołami, w wieczór przed pojmaniem;
- trzcina, czyli trzcionka, jak mówią w Ćwiklicach - to nawiązanie do chłosty, na jaką Jezus został skazany, ale też odniesienie do trzciny, na której zatknięto gąbkę nasączoną octem i podano Jezusowi zamiast wody. Trzcina może też symbolizować włócznię, którą przebito Chrystusowi bok;
- jemioła to u nas symbol miłości płaczącej matki nad Jezusem, a jemiołowe owoce mają symbolizować zamienione w perły łzy Matki Bożej Bolesnej;
- czeremcha w Ćwiklicach zwana kruchanną;
- ćwiklicka rogatka;
- bazie, kocanki, które z poświęconej palmy zjadano, wierząc, że to chroni przed chorobami;
- kalina i leszczyna, które w Ćwiklicach uważane są za rózgi;
- siba (dereń biały) jako symbol krwi Chrystusa;
- jałowiec jako korona cierniowa;
- bagno miało symbolizować wonności, którymi nacierano ciało zmarłego Jezusa
.
Ile roślin w palmie wielkanocnej?
Ćwiklicka palma składa się z dwunastu roślin w nawiązaniu do dwunastu apostołów, ale bywają palny złożone z siedmiu roślin w nawiązaniu do siedmiu boleści Matki Bożej.
Nie bez znaczenia jest też sposób wiązania palmy wielkanocnej.
Dawniej przewiązywano palmę pięć razy w nawiązaniu do pięciu ran Chrystusa. Oczywiście, nie ma mowy o użyciu drutu. Wiąże się odpowiednio naciętą gałązką
- mówi Jan Piórko.
Warto podkreślić, że śląska palma była na ogół zielona, bez kwiatowych dodatków. Wystarczającą ozdobę stanowiły bazie. Czasem można spotkać dodaną gałązkę forsycji. Natomiast na pewno w śląskiej palmie nie ma ani suchych, ani bibułkowych kwiatów.
Strefa Biznesu: Dlaczego chleb podrożał? Ile zapłacimy za bochenek?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
