Transformacja energetyczna w miastach – wyzwanie dla samorządów i ich partnerów

Gościem specjalnym wydarzenia był prof. dr hab. inż. Jerzy Buzek, MEP, który w wystąpieniu inauguracyjnym nawiązywał do roli samorządów w skutecznej realizacji unijnych programów społecznych i środowiskowych. Profesor Buzek podkreślił, że silne samorządy są jednym z ważniejszych osiągnięć Polski i wizytówką naszego kraju na szczeblu europejskim. Ich siła to znajomość potrzeb mieszkańców, co przekłada się na większą skuteczność działania - dodał profesor Buzek.

Silne samorządy to także zachęta do współpracy i inwestycji dla prywatnych przedsiębiorstw. Konferencja „Transformacja energetyczna w miastach – wyzwanie dla samorządów i ich partnerów” była swoistym centrum wymiany dobrych praktyk, doświadczeń i wyzwań, jakie stoją przed samorządami w ich drodze do neutralności klimatycznej i budowania rezylientnych miast.

– Często stawia się w opozycji do siebie samorządy i biznes, tymczasem odpowiedzialne samorządy, jak i odpowiedzialne firmy, kierują się podobnymi przesłankami. Na jakość współpracy pomiędzy nimi wpływa zbliżone rozumienie wyzwań, dialog i zaufanie w delegowaniu zadań. – powiedział Krzysztof Zamasz, członek zarządu i dyrektor handlowy Grupy Veolia w Polsce. – Do tego duetu biznes-samorząd, należy dodać jeszcze naukę, co doskonale oddaje metafora „złotego trójkąta” współpracy autorstwa profesora Jerzego Buzka – podsumował Zamasz.

Samorządy są kluczem do przeprowadzenia „lokalnej modernizacji energetycznej”. Przed nimi stoi zadanie włączania do współpracy wielu partnerów w celu wspólnego szukania modeli finansowania i dostarczania technologii, a także zaangażowanie w ten proces „energii społecznej”, bo tylko ona ma szansę dotrzeć szeroko z przesłaniem transformacyjnym. Śląsk ma specjalne miejsce na mapie zmian w zakresie energetyki w Polsce. Dlatego też w dyskusji wybrzmiał głos przedstawicieli regionu, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami i wiedzą w temacie.

– Nie da się przeprowadzić transformacji w sposób rewolucyjny. W Tychach widzimy, jak świadome i konsekwentne działanie oraz wizja stworzona kilkanaście lat temu, dają teraz widoczne efekty – powiedział Maciej Gramatyka, Zastępca Prezydenta Tychów. – Transformacja to głównie proces zmiany przemysłowej – odchodzenia od górnictwa i szukania alternatywy dla tych, którzy z przemysłem wydobywczym związali swoją ścieżkę zawodową. Dlatego w Tychach, z pomocą środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, planujemy powstanie Hub’u Zielonej Energii. Ma to być miejsce rozwoju przedsiębiorczości z zakresu zielonej gospodarki, wspierania startup’ów, które w przyszłości będą napędem do rozwoju. W ramach Hub’u powstanie też centrum rozwoju kompetencji zawodowych, w którym osoby związane z branżą okołogórniczą będą mogły się przekwalifikować czy podnieść kompetencje zawodowe celem dostosowania się do nowych możliwości zatrudnienia – wyjaśniał Gramatyka.

– Transformacja niesie za sobą wyzwania także dla przedsiębiorców. – Jako Izba wspieramy przedsiębiorców w wykorzystywaniu szans, jakie niesie ze sobą proces transformacji. Rolą samorządów jest pełnienie funkcji katalizatorów zmian w lokalnym przemyśle i mobilizowanie lokalnych przedsiębiorców do podejmowania działań mających na celu ograniczanie śladu węglowego oraz wspieranie konkurencyjności biznesu w oparciu o transformację energetyczną – powiedział Tomasz Zjawiony, Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej (RIG) w Katowicach, uczestnik konferencji.

Podczas dyskusji nie zabrakło też opinii środowiska naukowego. Głos w debacie zabrała dr hab. Marzena Czarnecka, prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. – Prawo w pewien sposób wymusza niektóre zachowania na biznesie, np. te dotyczące raportowania wskaźników ESG, wskazuje, jak stymulować działania. Jednak obecnie prawo jest przeregulowane. Jest za dużo przepisów, które za często wychodzą i co więcej są niskiej jakości merytorycznej. Do samej ustawy o prawie energetycznym od jej daty uchwalenia powstało ok. 150 zmian. Do tego pojawiło się sześć nowych ustaw. Łącznie, do końca czerwca br. powstało 118 tys. aktów prawnych. To nadregulacja – przekonywała prof. Czarnecka.

Transformacja energetyczna miast stanowi wyjątkowo złożony proces, który stawia przed włodarzami wiele wyzwań. Jednostki samorządowe podejmują liczne inicjatywy w obszarach takich jak oszczędzanie energii, termomodernizacja budynków, zmierzająca do oszczędności energii i redukcji emisji CO2, rozwijanie ekologicznych środków transportu publicznego oraz tworzenie obszarów zielonych. Szczególnie istotne są również działania związane z adaptacją do zmian klimatu oraz budowaniem odporności na skutki tych zmian (rezyliencja).

Organizatorem konferencji była Fundacja Veolia, która koncentruje swoje działania na wzmacnianiu współpracy międzysektorowej, wspieraniu projektów dedykowanych społecznościom lokalnym i poprawie jakości ich życia w obszarach związanych ze zrównoważonym rozwojem.

W konferencji uczestniczyło ponad 280 osób, co jest dowodem, że kwestie efektywności energetycznej w gospodarce komunalnej, możliwości finansowania partnerstw publiczno-prywatnych (PPP) oraz wyzwania, jakie niesie transformacja energetyczna wymagają rozmów i są tematem łączącym potrzeby różnych środowisk.