Maria Czyżewska. Wystawa o życiu i twórczości kobiety-architekta

Od wielu lat Maria Czyżewska, niegdysiejsza pani architekt, po prostu była. Nie projektowała, nie angażowała się w życie publiczne. Żyła dla rodziny.

- Kiedy zmarła, nagle okazało się, że nasza wiedza o niej jest bardzo ogólna, a do tego jeszcze taka niepoukładana. Należało jakoś to wszystko uporządkować i wypełnić ten obraz - powiedziała Maria Lipok-Bierwiaczonek, dyrektor Muzeum Miejskiego w Tychach.

- Była niezwykle skromną osobą. Jak ognia unikała rozgłosu - mówił jej mąż, Andrzej Czyżewski, autor książki pt. "Murka", w której prócz biografii bohaterki wystawy, osobistych wspomnień jest mnóstwo zdjęć.

- Była piękna - mówiły kobiety, patrząc na te zdjęcia sprzed pół wieku i jeszcze wcześniejsze.

Prócz prywatności, na wystawie jest całe życie zawodowe Marii Czyżewskiej: jej projekty, realizacje, rysunki... Po prostu, Maria Czyżewska, jakiej nie znamy. Jest okazja, by zobaczyć, kim była, a nade wszystko poznać obiekty, które powstały w Tychach wedle jej pomysłu. Żeby o Niej pomyśleć, kiedy się będzie na nie patrzyło.

W książki pt. „Ulica z latarnią”, w rozdziale poświęconym budowaniu Tychów, Małgorzata Szejnert nazywa Czyżewskich „Drugą Parą” [architektów w Tychach – red.] (pierwszą byli Wejchertowie) i tak o nich pisze: „

Para, świeżo po studiach, wygrywa konkurs na kościół w Mieście i przyjeżdża [z Wrocławia – red.]odebrać nagrodę; on w ślubnym garniturze, ona w ślubnych niebieskich pantofelkach (…) Przywożą ze sobą skłonność do włóczęgi – narty i tęsknotę za stabilizacją – zdolność ulepienia czterystu kołdunów. On ma ponadto łatwość organizowania, z czasem zostaje radnym WRN i szefem wojewódzkiego oddziału SARP, a ona umiejętność mówienia prawdy. Idzie do naczelnego i wali: - Wiesz, głupio zrobiłeś to… I on słucha, mimo że ona mówi to tylko we własnym imieniu”.